Ο Ντράγκι, οι αγορές και το ευρώΝικος XρυσολωραςΗ ενθουσιώδης αντίδραση των αγορών μετά την απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, την Πέμπτη, για σαρωτική παρέμβαση στις δευτερογενείς αγορές ομολόγων της δοκιμαζόμενης περιφέρειας, ήταν αναμενόμενη. Το μεγάλο ερώτημα είναι αν το κλίμα θα διατηρηθεί ή αν οι ανησυχίες σύντομα θα επιστρέψουν, όπως άλλωστε συνέβη όλες τις προηγούμενες φορές που τα ευρωπαϊκά όργανα υιοθετούσαν πυροσβεστικά μέτρα κατά της κρίσης, η αποτελεσματικότητα των οποίων, όμως, δεν εκτεινόταν πέραν των μερικών εβδομάδων.Σύμφωνα με τον οικονομολόγο Ντάνιελ Γκρος, διευθυντή του Κέντρου Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής (CEPS), στις Βρυξέλλες, αυτή τη φορά έχουμε λόγους να αισιοδοξούμε ότι τα πράγματα θα εξελιχθούν διαφορετικά. Μιλώντας στην «Κ», στο περιθώριο του ετήσιου δείπνου του Ινστιτούτου Bruegel, την Πέμπτη, ο κ. Γκρος τόνισε ότι τους τελευταίους μήνες η προσέγγιση απέναντι στην κρίση έχει αλλάξει: «Μέχρι πέρυσι, η λογική των ευρωπαϊκών αποφάσεων βασιζόταν στην πεποίθηση πως το πρόβλημα μπορεί να λυθεί με την υιοθέτηση υπεύθυνων δημοσιονομικών πολιτικών. Οι αποφάσεις της συνόδου κορυφής του περασμένου Ιουνίου, αλλά και η παρέμβαση του Μάριο Ντράγκι, την Πέμπτη, δείχνουν πως η Ευρωζώνη αναγνωρίζει ότι, πέραν της οικονομικής πολιτικής, υπάρχει και η διάσταση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, η οποία πρέπει να διασφαλιστεί».Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Ντράγκι, επικεφαλής της ΕΚΤ, δικαιολόγησε την απόφαση να αγοράσει η Τράπεζα «δυνητικά απεριόριστο» αριθμό ομολόγων της ευρωπαϊκής περιφέρειας στη δευτερογενή αγορά, λέγοντας ότι το υπέρογκο κόστος δανεισμού Ισπανίας και Ιταλίας οφείλεται σε «αβάσιμους φόβους» περί επικείμενης διάλυσης του ευρώ. Δεν είναι όμως καθόλου βέβαιο ότι οι φόβοι αυτοί ήταν αβάσιμοι. Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε πρόσφατα το Ινστιτούτο Bruegel σε μικρή ομάδα δημοσιογράφων, στις Βρυξέλλες, η πλέον ανησυχητική εξέλιξη στην κρίση, τους τελευταίους μήνες, είναι η μαζική απόσυρση κεφαλαίων και η αποεπένδυση από τον ευρωπαϊκό Νότο. Αγορές και επενδυτές θεωρούν και δικαίως ότι η απεμπλοκή του πυρήνα της Ευρωζώνης από τον Νότο καθιστά αυτομάτως λιγότερο κοστοβόρο τη διάσπαση του ευρώ. Στην εν εξελίξει διάσπαση της κοινής αγοράς αναφέρθηκε και ο κ. Ντράγκι, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε, μετά τη συνεδρίαση του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, αλλά και ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, Πιερ Μοσκοβισί, σε ομιλία του στις Βρυξέλλες, την Πέμπτη: «Για να επιβιώσει η Ευρωζώνη, πρέπει η διατήρησή της να συμφέρει οικονομικά περισσότερο από τη διάσπασή της», υπογράμμισε χαρακτηριστικά ο κ. Μοσκοβισί.Οι γερμανικές ενστάσειςΟ πραγματικός αυτός κίνδυνος που προαναφέρθηκε φαίνεται ότι διαδραμάτισε καταλυτικό ρόλο στην κάμψη των ενστάσεων της Γερμανίας και στη διαφαινόμενη αποστασιοποίηση της καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ, από τις άκαμπτες θέσεις του επικεφαλής της Bundesbank, Γενς Βάιντμαν, ο οποίος ήταν το μοναδικό μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΤΚ που μειοψήφησε στις αποφάσεις της Πέμπτης. Υπενθυμίζεται, εξάλλου, ότι την τελευταία φορά που είχε βγάλει ο κ. Ντράγκι το «μπαζούκας» από τη θήκη του ήταν στα τέλη του περασμένου έτους, όταν και πάλι υπήρχε πραγματικός και άμεσος κίνδυνος ασφυξίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος της Ευρωζώνης. Η ειδοποιός διαφορά με την προχθεσινή παρέμβαση είναι ότι σηματοδοτεί την ανεξαρτητοποίηση της ΕΚΤ από τη γερμανική Bundesbank, εξέλιξη που ανέδειξαν με εκτενές ρεπορτάζ τους οι Financial Times, την Παρασκευή.Τα παραπάνω, φυσικά, δεν σημαίνουν ότι ο «σούπερ Μάριο» υιοθέτησε όλες τις απαιτήσεις του Νότου. Τουναντίον, εκπληρώνοντας την πάγια απαίτηση της γερμανικής κυβέρνησης, συνέδεσε άμεσα τη δυνατότητα παρέμβασης της ΕΚΤ στις αγορές ομολόγων, με την τήρηση σιδηράς δημοσιονομικής πειθαρχίας. Πρόκειται για όρο ο οποίος κάθε άλλο παρά ικανοποιεί τις ιταλικές και ισπανικές κυβερνήσεις. Ως εκ τούτου, το μόνο που μπορούν να ελπίζουν τώρα Μαδρίτη και Ρώμη, ώστε να αποφύγουν το επικοινωνιακό πλήγμα της υπαγωγής σε πρόγραμμα προσαρμογής, είναι ότι δεν θα χρειαστεί τελικά να χρησιμοποιηθεί το όπλο του κ. Ντράγκι και ότι η ύπαρξή του και μόνο θα αποδειχθεί ικανή για να μειωθεί το κόστος δανεισμού τους σε βιώσιμα επίπεδα.ΣXETIKA ΘEMATA