Το Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης (UEFA Champions League) είναι μια διεθνής ποδοσφαιρική διοργάνωση όπου παίρνουν μέρος οι πρωταθλήτριες (και οι καλύτερες των ισχυρότερων πρωταθλημάτων) ομάδες ποδοσφαίρου της Ευρώπης. Η διοργάνωση πραγματοποιείται κάθε χρόνο από την UEFA (Ένωση Ευρωπαϊκών Ποδοσφαιρικών Ομοσπονδιών) και το κύπελλο αυτό είναι το πολυτιμότερο βραβείο που μπορεί να κατακτήσει μια ευρωπαϊκή ομάδα.
Δομή
H διοργάνωση Champions League, αρχικά γνωστή ως European Champion Clubs' Cup (Κύπελλο Πρωταθλητριών Ομάδων Ευρώπης) ή απλά European Cup (Ευρωπαϊκό Κύπελλο), ξεκίνησε την ποδοσφαιρική περίοδο 1955/56 έχοντας ένα σύστημα νοκ άουτ δύο αγώνων, όπου οι ομάδες θα έδιναν έναν αγώνα εντός και έναν εκτός έδρας. Η ομάδα με το μεγαλύτερο αθροιστικά σκορ προκρινόταν στον επόμενο γύρο. Μπορούσαν να συμμετάσχουν μόνο οι σύλλογοι που είχαν κατακτήσει το εθνικό τους πρωτάθλημα καθώς και ο κάτοχος του κυπέλλου εκείνης της περιόδου.
Ο τρόπος διεξαγωγής και το όνομα άλλαξαν κατά την περίοδο 1992/93 και μετά από αρκετές και ριζοσπαστικές αλλαγές στα χρόνια που μεσολάβησαν, σήμερα η διοργάνωση αποτελείται από τρεις προκριματικούς γύρους, μια φάση ομίλων (όπου οι ομάδες αντιμετωπίζουν κάθε άλλη ομάδα του ομίλου εντός και εκτός έδρας) και ακολουθούν τέσσερις γύροι αγώνων νοκ άουτ. Όλοι οι προκριματικοί και οι νοκ άουτ αγώνες είναι διπλοί, εκτός από τον τελικό, ο οποίος είναι ένας μόνο αγώνας και διεξάγεται σε προκαθορισμένο τόπο διεξαγωγής.
Η Ρεάλ Μαδρίτης έχει κατακτήσει το κύπελλο 10 φορές. Ακολουθούν οι Μίλαν (7 τίτλοι), Λίβερπουλ και Μπάγερν Μονάχου (5 τίτλοι), Άγιαξ και Μπαρτσελόνα (4 τίτλοι).
Η νικήτρια ομάδα παίρνει στην κατοχή της το τρόπαιο στην τελετή απονομής, μετά τη λήξη του τελικού, αλλά πρέπει να το επιστρέψει στην UEFA δύο μήνες πριν από τον τελικό της επόμενης χρονιάς. Η UEFA δίνει στους νικητές ένα αντίγραφο του τροπαίου, μικρότερων διαστάσεων από το αυθεντικό, το οποίο οι ομάδες κρατούν στην κατοχή τους για πάντα. Επιπλέον, οι κανονισμοί της οργάνωσης ορίζουν το αυθεντικό τρόπαιο να το κρατάει για πάντα μία ομάδα, εφόσον το κατακτήσει επί τρεις συνεχόμενες περιόδους ή πέντε φορές συνολικά.
Πέντε ομάδες έχουν πάρει το αυθεντικό τρόπαιο μέχρι τώρα:
• Η Ρεάλ Μαδρίτης, η οποία κέρδισε τις πέντε πρώτες διοργανώσεις (μεταξύ 1956-1960),
• Ο Άγιαξ, που κέρδισε τρεις φορές στη σειρά (1971, 1972, 1973),
• Η Μίλαν, που κατέκτησε το κύπελλο για πέμπτη φορά το 1994,
• Η Λίβερπουλ, που επίσης κατέκτησε το κύπελλο για πέμπτη φορά το 2005 και
• Η Μπάγερν Μονάχου, νικήτρια πέντε διοργανώσεων (1974, 1975, 1976, 2001, 2013),
Πρόκριση
Η πρόκριση για τη διοργάνωση γίνεται με κριτήριο την κατάταξη των ομάδων στα εθνικά τους πρωταθλήματα, με βάση ένα σύστημα ποσόστωσης, σύμφωνα με το οποίο οι χώρες με ισχυρότερα πρωταθλήματα στέλνουν περισσότερες ομάδες. Επίσης, οι ομάδες που προέρχονται από τις χώρες αυτές προκρίνονται σε πιο προχωρημένες φάσεις της διοργάνωσης.
Για παράδειγμα, από τα τρία ισχυρότερα εθνικά πρωταθλήματα, όπως αυτά βαθμολογούνται από την UEFA, σύμφωνα με τους συντελεστές UEFA, ο πρωταθλητής και ο δευτεραθλητής προκρίνονται απευθείας στη φάση των ομίλων, ενώ ο τρίτος και ο τέταρτος προκρίνονται στον τρίτο προκριματικό γύρο.
Υπάρχει μία εξαίρεση σ' αυτόν τον κανόνα: Ο κάτοχος του τροπαίου κατά κανόνα προκρίνεται απευθείας στη φάση των ομίλων, ανεξάρτητα από την κατάταξή του στο εθνικό πρωτάθλημα. Παρ' όλα αυτά, αν ο τροπαιούχος προέρχεται από χώρα που δικαιούται να στείλει τέσσερις ομάδες στη διοργάνωση, δεν εξασφαλίζει την πρόκριση αν δεν είναι στις 4 πρώτες ομάδες στο πρωτάθλημα.
Την περίοδο 2004-2005 η Λίβερπουλ κατέκτησε το τρόπαιο, αλλά κατέλαβε την πέμπτη θέση στο αγγλικό πρωτάθλημα, μια θέση εκτός των θέσεων αυτόματης πρόκρισης. Έτσι έπρεπε η αγγλική ποδοσφαιρική ομοσπονδία να αποφασίσει αν θα στείλει τη Λίβερπουλ στη διοργάνωση ή την ομάδα που κατέλαβε την τέταρτη θέση, δηλαδή την Έβερτον, την άλλη μεγάλη ομάδα της πόλης του Λίβερπουλ. Η Αγγλική ομοσπονδία είχε ήδη αποφασίσει ότι οι πρώτες τέσσερις ομάδες του πρωταθλήματος θα προκριθούν για τη διοργάνωση, παρά την κατάκτηση του τροπαίου από τη Λίβερπουλ, αλλά παράλληλα πίεσε για να συμμετάσχει και πέμπτη ομάδα στο Champions League μετά από αυτή. Μετά από την απόφαση αυτή ο τότε πρόεδρος της UEFA Lennart Johansson, δήλωσε ότι ο τροπαιούχος θα έπρεπε να μπορεί να υπερασπιστεί τον τίτλο του ανεξάρτητα από την κατάταξή του στο εθνικό πρωτάθλημα. Τελικά αποφασίστηκε η Έβερτον να αγωνιστεί στον τρίτο προκριματικό γύρο, και η Λίβερπουλ στον πρώτο.
Η τελευταία φορά που συνέβη κάτι ανάλογο, πριν από την περίοδο 2005-06, ήταν το 2000, όταν η Ρεάλ Μαδρίτης κατέκτησε το τρόπαιο αλλά κατέλαβε την έκτη θέση στο ισπανικό πρωτάθλημα. Για τον λόγο αυτό η Ρεάλ Σαραγόσα αναγκάστηκε να αγωνιστεί στο Κύπελλο UEFA. Δύο χρόνια μετά, η Σαραγόσα υποβιβάστηκε, γεγονός που κάποιοι οπαδοί αποδίδουν στη χαμένη αίγλη (καθώς και τα χαμένα έσοδα) που προήλθαν από την απόφαση αυτή.
Ιστορία
Ο θεσμός έχει μακρά και συναρπαστική ιστορία. Πενήντα χρόνια σκληρού συναγωνισμού που έχουν αναδείξει νικητές απ' όλα τα μήκη και πλάτη της Ευρώπης.
1955 έως 1960 - Πρώτη Εποχή της Ρεάλ Μαδρίτης
Η Ρεάλ Μαδρίτης κυριάρχησε στις πέντε πρώτες διοργανώσεις, και η ομάδα των Ντι Στέφανο, Πούσκας, Χέντο, Ντελ Σολ και Σανταμαρία κέρδισε άνετα και τους πέντε πρώτους τελικούς. Αν και η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και κάποιες ιταλικές ομάδες προέβαλλαν κάποια αντίσταση στα τέλη της δεκαετίας του 1950, η αεροπορική τραγωδία του Μονάχου του 1958, αλλά και ο ανορθόδοξος και αριστοκρατικός τρόπος παιχνιδιού της Ρεάλ, συνέβαλαν στο να μην υπάρχει στην πραγματικότητα συναγωνισμός για το τρόπαιο.
Το αποκορύφωμα της χρονικής αυτής περιόδου ήταν ο περίφημος τελικός του 1960 για το Κύπελλο Ευρώπης, στο Χάμπτεν Παρκ της Γλασκώβης, στη Σκωτία. Σε αυτόν τον τελικό, η Ρεάλ Μαδρίτης συνέτριψε τη δυτικογερμανική Άιντραχτ Φρανκφούρτης με 7-3, μπροστά στις κάμερες του τηλεοπτικού δικτύου BBC και της Eurovision. Τον τελικό παρακολούθησαν 135.000 άνθρωποι, αριθμός που αποτελεί ακόμα ρεκόρ προσέλευσης σε τελικό Κυπέλλου Ευρώπης ή Champions League.
1961 ως 1966 - Μπενφίκα και Μίλαν κυρίαρχοι, ισπανική νίκη στον 6ο τελικό
Η κυριαρχία της Ρεάλ Μαδρίτης ανακόπηκε από τους μεγαλύτερους εγχώριους αντιπάλους της, την ομάδα της Μπαρτσελόνα, από τον πρώτο γύρο της διοργάνωσης του 1961. Η Barça έφτασε στον τελικό στο στάδιο Wankdorf στη Βέρνη της Ελβετίας, όπου ηττήθηκε από την πορτογαλική Μπενφίκα, η οποία κράτησε τα σκήπτρα και την επόμενη χρονιά, με αντίπαλο στον τελικό του Άμστερνταμ τη Ρεάλ και με σκορ 5-3.
Η Μπενφίκα έφτασε για τρίτη φορά σε τελικό το 1963, ηττήθηκε όμως από τη Μίλαν, της οποίας η αντίπαλος Ίντερ, κατέκτησε το τρόπαιο τα έτη 1964 και 1965 με νίκες επί της Ρεάλ Μαδρίτης και επί της Μπενφίκα στην πορεία. Η διοργάνωση του 1965 έμεινε στην ιστορία κυρίως λόγω του διαβόητου ημιτελικού, ανάμεσα στην Ίντερ και τη Λίβερπουλ, υπό τη σκιά των κατηγοριών για δωροδοκία από ιταλικής πλευράς στη νίκη εντός έδρας με 3-0, στο στάδιο Σαν Σίρο του Μιλάνου.
Αυτή η εποχή τελείωσε με πρωταθλήτρια την Ρεάλ Μαδρίτης, η οποία νίκησε την Ίντερ στον ημιτελικό του 1966, πριν φτάσει στην κατάκτηση του 6ου Ευρωπαϊκού Κυπέλλου της, αντιμετωπίζοντας την Παρτιζάν Βελιγραδίου στο Στάδιο του Βασιλιά Μπωντουέν, στις Βρυξέλλες (τότε ονομαζόταν Στάδιο Χέιζελ). Από τη μεγάλη ομάδα του '50, μόνο ο Χέντο αγωνίστηκε και στους 6 νικηφόρους τελικούς.
1967 καί 1968 - Δύο βρετανικές νίκες
Το 1967, η Σέλτικ έγινε η πρώτη βρετανική ομάδα που κέρδισε τη διοργάνωση, νικώντας την Ίντερ στο Εστάντιο Νασιονάλ, στη Λισαβόνα της Πορτογαλίας. Η ομάδα, η οποία μετά τον τελικό έμεινε γνωστή ως οι "Λέοντες της Λισαβώνας", με προπονητή τον Jock Stein, απαρτιζόταν από παίκτες που γεννήθηκαν στη Γλασκώβη.
Έπειτα από έναν χρόνο, η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ έγινε η πρώτη αγγλική ομάδα που κέρδισε το Κύπελλο, με νίκη επί της πορτογαλικής Μπενφίκα, με 4-1 στην παράταση στο Στάδιο Γουέμπλεϊ.
Ο θρίαμβος για τη Μάντσεστερ ήρθε μία δεκαετία μετά την αεροπορική τραγωδία στο Μόναχο και χαροποίησε τους φιλάθλους της και κυρίως τον προπονητή Ματ Μπάσμπι, ο οποίος αργότερα χρίστηκε Ιππότης (CBE - Commander of the British Empire) από τη Βασίλισσα της Αγγλίας.
1969 ως 1973 - Ολλανδική κυριαρχία
Το ευρωπαϊκό κύπελλο την τελευταία δεκαετία ήταν υπόθεση τριών ομάδων κάθε μια από τις οποίες κέρδισε 3 τελικούς και όλες βρίσκονταν πάντα στις τελικές φάσεις της διοργάνωσης.
Ο πρώτος ολλανδικός σύλλογος που πρωταγωνίστησε στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις ήταν ο Άγιαξ, που αρχικά ηττήθηκε το 1969 στον τελικό με τη Μίλαν και είδε την κυριότερη αντίπαλό του στο ολλανδικό πρωτάθλημα, Φέγενορντ να κατακτά τον ίδιο τίτλο το 1970. Ύστερα από την παρουσία των Γιόχαν Κρόιφ, Μπάρι Χούλσοφ, Ρουντ Κρολ, Γιόχαν Νέεσκενς, Άρι Χάαν, Gerrie Mühren και Πιέτ Κάιζερ που έθεσε τις βάσεις γι' αυτό που σήμερα αποκαλείται ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο (total football) , ο Άγιαξ κυριάρχησε για τρεις χρονιές, νικώντας τον Παναθηναϊκό (τη μόνη ελληνική ομάδα που έχει αγωνιστεί στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών), την Ίντερ και τη Γιουβέντους.
Ο κάθε παίκτης ξεχωριστά μπορούσε να προσαρμοστεί στον αγώνα σε διαφορετικές θέσεις και ρόλους. Δημιουργία του Ρίνους Μίχελς, ο Άγιαξ φαινόταν αήττητος μέχρι το 1973.
1974 ως 1976 - Η άνοδος της Μπάγερν
Η Μπάγερν Μονάχου έγινε ο επόμενος σύλλογος που κυριάρχησε στη διοργάνωση, κερδίζοντας το τρόπαιο τρεις συνεχόμενες φορές στα μέσα της δεκαετίας του 1970.
Με αρχηγό τον Φραντς Μπεκενμπάουερ και με παίκτες όπως οι Σεπ Μάιερ, Γκερντ Μίλερ, Ούλι Χένες και Πολ Μπράιτνερ, η Μπάγερν συνέχισε το ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο, προσθέτοντας τη δική της εκδοχή στη συνέπεια και την οργάνωση, δημιουργώντας έτσι ένα "εκρηκτικό μείγμα".
Αφού νίκησε πρώτα την Ατλέτικο Μαδρίτης το 1974, η Μπάγερν νίκησε και τη Λιντς Γιουνάιτεντ 2-0 σε έναν κακόθυμο, επηρεασμένο από το κοινό τελικό στο Παρκ ντε Πρενς (Parc des Princes), στο Παρίσι το 1975, καθώς και τη Σεντ Ετιέν στο Χάμπτεν Παρκ στη Γλασκώβη το 1976. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι σε κανένα από τα τρία αυτά συνεχή έτη που η βαυαρική ομάδα κυριάρχησε στην Ευρώπη, δεν κατάφερε να στεφθεί πρωταθλήτρια Γερμανίας, χάνοντας τον τίτλο από μια άλλη πολύ μεγάλη ομάδα της εποχής, την Μπορούσια Μενχενγκλάντμπαχ.
1977 ως 1984 - Η επικράτηση της Αγγλίας
Το 1977 η Λίβερπουλ, σηματοδότησε την έναρξη της επικράτησης αγγλικών συλλόγων στη διοργάνωση. Αγγλικές ομάδες επικράτησαν με συνολικά επτά νίκες μέσα σε οκτώ χρόνια. Η Λίβερπουλ το 1977, νίκησε την Μπορούσια Μένχενγκλαντμπαχ 3-1 στη Ρώμη και το 1978 διατήρησε το τρόπαιο με νίκη επί της Κλαμπ Μπριζ στο Στάδιο Γουέμπλεϊ.
Η Λίβερπουλ έχασε στον πρώτο γύρο της διοργάνωσης του 1979 από τη Νότιγχαμ Φόρεστ, η οποία και κατέκτησε το τρόπαιο σε μία εντυπωσιακή άνοδο στην κορυφή του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου. Η Φόρεστ νίκησε τη σουηδική Μάλμε με 1-0 στον τελικό που έγινε στο Μόναχο. Τον επόμενο χρόνο υπερασπίστηκε το τρόπαιο έναντι του Αμβούργου στη Μαδρίτη με το ίδιο σκορ και έγινε η μόνη ομάδα που έχει κερδίσει το Ευρωπαϊκό κύπελλο περισσότερες φορές από ότι το εγχώριο πρωτάθλημα. Η Λίβερπουλ επέστρεψε στον τελικό το 1981 όπου κατέκτησε το τρόπαιο για τρίτη φορά με νίκη στο Παρίσι επί της Ρεάλ Μαδρίτης.
Το 1982 η Άστον Βίλα της πόλης του Μπέρμιγχαμ, κέρδισε την Μπάγερν Μονάχου 1-0 στο Στάδιο Φέγενορντ στο Ρότερνταμ. Το Αμβούργο ήταν η πρωταθλήτρια ομάδα το 1983 και την επόμενη χρονιά η Λίβερπουλ επέστρεψε στον τελικό οπότε και νίκησε τη Ρόμα στη διαδικασία των πέναλτι. Η Λίβερπουλ τον επόμενο χρόνο ήταν και πάλι στον τελικό για να υπερασπιστεί τον τίτλο της, αλλά ηττήθηκε από τη Γιουβέντους σε έναν αγώνα που επισκιάστηκε από τον θάνατο 39 θεατών (Ιταλοί στην πλειοψηφία τους). Το γεγονός έμεινε γνωστό ως η "Τραγωδία του Χέιζελ". Όλες οι αγγλικές ομάδες τιμωρήθηκαν με πενταετή αποκλεισμό από κάθε ευρωπαϊκή διοργάνωση ενώ η Λίβερπουλ αποκλείστηκε για έξι χρόνια.
1986 ως 1988 - Στεάουα, Πόρτο και Αϊντχόφεν
Με τις αγγλικές ομάδες εκτός διοργάνωσης, η επικράτηση τους έλαβε τέλος. Τα επόμενα χρόνια μετά την τραγωδία του Χέιζελ, το Ευρωπαϊκό Κύπελλο διεκδικήθηκε από ευρωπαϊκούς συλλόγους που δεν είχαν καταφέρει να διαγράψουν μεγάλες πορείες στις προηγούμενες χρονιές της διοργάνωσης. Τα έτη 1986, 1987 και 1988 η Στεάουα Βουκουρεστίου της Ρουμανίας, η Πόρτο και η Αϊντχόφεν αντίστοιχα, κατέκτησαν το τρόπαιο. Ο τελικός μεταξύ Μπάγερν Μονάχου και Πόρτο θεωρείται από τους πιο ανταγωνιστικούς της διοργάνωσης.
1989 ως 1991 - Μίλαν και Ερυθρός Αστέρας Βελιγραδίου
Η Μίλαν, ένας από τους πιο διάσημους ποδοσφαιρικούς συλλόγους στον κόσμο, κατάκτησε το Ευρωπαϊκό Κύπελλο το 1989 και το διατήρησε την επόμενη χρονιά. Έχασε την ευκαιρία για μία τρίτη συνεχόμενη ευρωπαϊκή στέψη το 1991, όταν το τρόπαιο πήγε στους πρωταθλητές του γιουγκοσλάβικου πρωταθλήματος, τον Ερυθρό Αστέρα Βελιγραδίου που νίκησαν την Μαρσέιγ στα πέναλτι μετά από μία ισοπαλία χωρίς γκολ. Ο τελικός του 1991 ήταν επίσης ο μόνος τελικός στην περίοδο 1989-1998 στον οποίο απέτυχε να συμμετάσχει κάποια ιταλική ομάδα.
Ο αποκλεισμός των αγγλικών συλλόγων από το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο έληξε την περίοδο 1990-1991, αλλά η πρωταθλήτρια Αγγλίας Λίβερπουλ δεν μπόρεσε να αγωνιστεί στο Ευρωπαϊκό Κύπελλο επειδή έπρεπε να εκτίσει έναν επιπλέον χρόνο ποινής.
1992 ως 1996 - Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία και Ολλανδία στο προσκήνιο
Οι αγγλικοί σύλλογοι επέστρεψαν στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα στις αρχές της δεκαετίας του 1990, αλλά καμία δεν έφτασε στην τελική οκτάδα. Η Άρσεναλ (1991-92), η Λιντς Γιουνάιτεντ (1992-93), η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ (1993-94 και 1994-95) και η Μπλάκμπερν Ρόβερς (1995-96), δεν μπόρεσαν να επανέλθουν στην ευρωπαϊκή διοργάνωση, χάνοντας από θεωρητικά υποδεέστερες ομάδες. Αυτό οφειλόταν κατά ένα μεγάλο ποσοστό και στον κανόνα των τριών ξένων που απέτρεπε τις ομάδες να χρησιμοποιήσουν μερικούς από τους βασικούς παίκτες τους.
Το 1992, ο τελικός της διοργάνωσης έλαβε χώρα στο Στάδιο Γουέμπλεϊ και το τρόπαιο κέρδισε η Μπαρτσελόνα. Η Μαρσέιγ κέρδισε τον τελικό του 1993, αλλά αργότερα αποκλείστηκε από την υπεράσπιση του τροπαίου εξαιτίας του υποβιβασμού της στη δεύτερη κατηγορία του γαλλικού πρωταθλήματος ποδοσφαίρου, λόγω σκανδάλου που ξέσπασε για στημένα παιχνίδια και πλασματικές δηλώσεις οικονομικών στοιχείων. Στο μεταξύ, ο τελικός του 1994 βρήκε την Μπαρτσελόνα να ηττάται από τη Μίλαν 4-0. Η τελευταία, έφτασε και στον επόμενο τελικό αλλά έχασε 1-0 από τον Άγιαξ, ο οποίος έφτασε και στον τελικό του 1996, αλλά ηττήθηκε από τη Γιουβέντους στη διαδικασία των πέναλτι.
Εκείνη την περίοδο η "υπόθεση Μποσμάν" ήρθε για να αλλάξει δραστικά την εικόνα του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου. Η απόφαση επί αυτής, επέτρεψε σε παίκτες των οποίων το συμβόλαιο έχει λήξει, να μεταφέρονται ελεύθερα σε ομάδες κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης, μια εξίσου μεγάλη συνέπεια που είχε η απόφαση, ήταν το ότι οι παίκτες μιας ομάδας που προέρχονταν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν αριθμούνταν ως ξένοι, εφόσον ο σύλλογος ήταν κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
1997 και 1998 - Η γερμανική και η ισπανική επιτυχία
Η Μπορούσια Ντόρτμουντ μπήκε στη λίστα των Πρωταθλητών Ευρώπης το 1997 όταν νίκησε τη Γιουβέντους στον τελικό έχοντας ήδη αποκλείσει την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στον ημιτελικό. Το 1996-1997 ήταν όμως περίοδος προόδου για τους αγγλικούς συλλόγους, καθώς η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ ήταν η πρώτη αγγλική ομάδα που προκρίθηκε στην τελική οκτάδα, στην μετά το Χέιζελ εποχή.
Την περίοδο 1997-1998, επιτράπηκε για πρώτη φορά η συμμετοχή σε δευτεραθλητές ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων μετά από πιέσεις στην UEFA. Το 1998 ο τίτλος πήγε στη Ρεάλ Μαδρίτης για έβδομη φορά μετά από 32 χρόνια.
1999 - Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ επιστρέφει το Κύπελλο στην Αγγλία
Η περίοδος 1998-99 θα μείνει αξέχαστη για το τρεμπλ της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ το οποίο ολοκληρώθηκε με τη δραματική νίκη 2-1 επί της Μπάγερν Μονάχου στις καθυστερήσεις, και ενώ το γκολ του Mario Basler φαινόταν να δίνει τη νίκη στους Γερμανούς. Όμως ο διαιτητής έδειξε 3 λεπτά επιπλέον χρόνου, στα οποία ο Τέντι Σέριγχαμ ισοφάρισε και ο αγώνας έμοιαζε να οδηγείται στην παράταση. Τότε ο Όλε Γκούναρ Σόλσκιερ σκόραρε το νικητήριο γκολ για τη Γιουνάιτεντ και έγραψε ιστορία, καθώς η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ έγινε ο πρώτος σύλλογος που κατάκτησε το τρεμπλ: Πρωτάθλημα Πρέμιερ Λιγκ, Κύπελλο Αγγλίας, Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης και έγιναν πρωταθλητές Ευρώπης για πρώτη φορά από το 1968. Ήταν η πρώτη φορά που ένας αγγλικός σύλλογος κέρδιζε το Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης μετά την επιτυχία της Λίβερπουλ το 1984.
2000 - σήμερα: Νέα χιλιετία, παλιοί πρωταθλητές
Το πρώτο Κύπελλο Πρωταθλητριών του 21ου αιώνα το κέρδισε η Ρεάλ Μαδρίτης, πρωταθλήτρια Ισπανίας, που επικράτησε της δευτεραθλήτριας του ισπανικού πρωταθλήματος, της Βαλένθια, με 3-0. Η διοργάνωση της περιόδου 1999-2000 ήταν επίσης η πρώτη στην οποία μπορούσαν να συμμετάσχουν περισσότερες από δύο ομάδες από κάποια εθνικά πρωταθλήματα. Από τα τρία κορυφαία πρωταθλήματα, όπως κατατάχθηκαν από την UEFA, μπορούσαν να συμμετάσχουν τέσσερις ομάδες, ενώ από τα τρία αμέσως επόμενα κορυφαία πρωταθλήματα μπορούσαν να συμμετάσχουν τρεις ομάδες.
Η Μπάγερν Μονάχου κατέκτησε τον τίτλο το 2001, ενώ η Ρεάλ Μαδρίτης κατέκτησε ξανά τον τίτλο (για ένατη φορά) το 2002. Η ηττημένη ομάδα στον τελικό του 2002, η γερμανική Μπάγερ Λεβερκούζεν, έγινε η μόνη φιναλίστ σε τελικό Κυπέλλου Πρωταθλητριών που ποτέ δεν είχε κατακτήσει το πρωτάθλημα στη χώρα της. Ο τελικός του 2003 διεξήχθη στην Αγγλία, αλλά νικήτρια ήταν η ομάδα της Μίλαν από την Ιταλία. Το 2004 η Πόρτο επικράτησε της Μονακό με 3-0 και κέρδισε το Κύπελλο Ευρώπης, ενώ το 2005 η Λίβερπουλ έφτασε στον τελικό για πρώτη φορά από το 1985 και η Μίλαν για δεύτερη φορά μέσα σε τρία χρόνια. Η Λίβερπουλ επικράτησε της Μίλαν σε μια από τις μεγαλύτερες ανατροπές στην ιστορία του Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Παρά το 0-3 του ημιχρόνου, η Λίβερπουλ έβαλε τρία γκολ σε έξι λεπτά και ισοφάρισε το σκορ για να οδηγήσει το παιχνίδι στην παράταση. Έτσι και καθώς στην παράταση δεν σημειώθηκαν γκολ, η Λίβερπουλ κέρδισε στην ψυχοφθόρα διαδικασία των πέναλτι με 3-2.
Το 2006 πρωταθλήτρια στέφθηκε η Μπαρτσελόνα επικρατώντας επί της Άρσεναλ με 2-1, ενώ το 2007 "επαναλήφθηκε" ο τελικός του 2005, στο Ολυμπιακό Στάδιο της Αθήνας αλλά με διαφορετική έκβαση. Η Μίλαν νίκησε αυτή τη φορά τη Λίβερπουλ με 2-1.
Το 2008 η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ έγινε η νέα πρωταθλήτρια Ευρώπης, καθώς νίκησε την Τσέλσι (που αγωνιζόταν για πρώτη φορά σε τελικό Champions League) στα πέναλτι με 6-5 και ενώ η κανονική διάρκεια του αγώνα έληξε 1-1, με το σκορ να μην αλλάζει ούτε στην παράταση.
Η Μπαρτσελόνα κατέκτησε το τρόπαιο για τρίτη φορά στην ιστορία της νικώντας την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στον τελικό στη Ρώμη, που έγινε στις 27 Μαΐου του 2009.
Το 2010, η Ίντερ Μιλάνου με προπονητή τον Ζοζέ Μουρίνιο κατέκτησε το τρόπαιο για το 2010, έπειτα από 45 χρόνια, για τρίτη φορά στην ιστορία της, επικρατώντας με 2-0 επί της Μπάγερν Μονάχου με δυο γκολ του Αργεντινού επιθετικού Ντιέγκο Μιλίτο
Το 2011 η Μπαρτσελόνα στέφθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης για 4η φόρα επικρατώντας της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ με 3-1.
Το 2012 μια αγγλική ομάδα, η λονδρέζικη Τσέλσι, κατέκτησε το κύπελλο για πρώτη φορά στην ιστορία της στο Αλιάντς Αρένα εναντίον της Μπάγερν. Ο αγώνας έληξε 1-1 στην κανονική διάρκεια και στην παράταση, με την Τσέλσι να επικρατεί στα πέναλτι με 4-3.
Το 2013 η Μπάγερν με παρουσία σε τελικό για τρίτη φορά μέσα σε τέσσερα χρόνια, κατέκτησε το πέμπτο της τρόπαιο με αντίπαλο στον τελικό την επίσης γερμανική Μπορούσια Ντόρτμουντ.
Οι τελικοί συνοπτικά
Ημερομηνία Πόλη Τελικού Πρωταθλήτρια Σκορ Φιναλίστ Διαιτητής Θεατές
13-06-1956
Παρίσι
Ρεάλ Μαδρίτης
4–3 Ρενς
Έλις (ENG)
38.239
30-05-1957
Μαδρίτη
Ρεάλ Μαδρίτης
2–0 Φιορεντίνα
Χορν (NED)
120.000
29-05-1958
Βρυξέλλες
Ρεάλ Μαδρίτης
3–2 (παρ.)
Μίλαν
Άλστεεν (BEL)
67.000
03-06-1959
Στουτγκάρδη
Ρεάλ Μαδρίτης
2–0 Ρενς
Ντους (GER)
72.000
18-05-1960
Γλασκώβη
Ρεάλ Μαδρίτης
7–3 Άιντραχτ Φρανκφ.
Μόουατ (SCO)
134.000
31-05-1961
Βέρνη
Μπενφίκα
3–2 Μπαρτσελόνα
Ντινστ (SUI)
26.732
02-05-1962
Άμστερνταμ
Μπενφίκα
5–3 Ρεάλ Μαδρίτης
Χορν (NED)
61.257
22-05-1963
Λονδίνο
Μίλαν
2–1 Μπενφίκα
Χόλαντ (ENG)
45.715
27-05-1964
Βιέννη
Ίντερ
3–1 Ρεάλ Μαδρίτης
Στολ (AUT)
71.333
27-05-1965
Μιλάνο
Ίντερ
1–0 Μπενφίκα
Ντινστ (SUI)
89.000
11-05-1966
Βρυξέλλες
Ρεάλ Μαδρίτης
2–1 Παρτιζάν
Κραϊτλάιν (GER)
46.745
25-05-1967
Λισαβόνα
Σέλτικ
2–1 Ίντερ
Τσέντσερ (GER)
45.000
29-05-1968
Λονδίνο
Μάντσεστερ Γ.
4–1 (παρ.)
Μπενφίκα
Λο Μπέλο (ITA)
92.225
28-05-1969
Μαδρίτη
Μίλαν
4–1 Άγιαξ
Μεντίμπιλ (ESP)
31.782
06-05-1970
Μιλάνο
Φέγενορντ
2–1 (παρ.)
Σέλτικ
Λο Μπέλο (ITA)
53.187
02-06-1971
Λονδίνο
Άγιαξ
2–0 Παναθηναϊκός
Τέιλορ (ENG)
83.179
31-05-1972
Ρότερνταμ
Άγιαξ
2–0 Ίντερ
Ελί (FRA)
61.354
30-05-1973
Βελιγράδι
Άγιαξ
1–0 Γιουβέντους
Γκουγκούλοβιτς (YUG)
89.484
15-05-1974
Βρυξέλλες
Μπάγερν
1–1 (παρ.)
Ατλέτικο Μαδρίτης
Λορό (BEL)
48.722
17-05-1974
4–0 (επ.)
Ντελκούρ (BEL)
23.325
28-05-1975
Παρίσι
Μπάγερν
2–0 Λιντς
Κιταμπντιζάν (FRA)
48.374
12-05-1976
Γλασκώβη
Μπάγερν
1–0 Σεντ Ετιέν
Παλοτάι (HUN)
54.864
25-05-1977
Ρώμη
Λίβερπουλ
3–1 Γκλάντμπαχ
Βουρτς (FRA)
52.078
10-05-1978
Λονδίνο
Λίβερπουλ
1–0 Μπριζ
Κόρβερ (NED)
92.500
30-05-1979
Μόναχο
Νότιγχαμ Φόρεστ
1–0 Μάλμε
Λινεμάγερ (AUT)
57.500
28-05-1980
Μαδρίτη
Νότιγχαμ Φόρεστ
1–0 Αμβούργο
Γκαρίδο (POR)
51.000
27-05-1981
Παρίσι
Λίβερπουλ
1–0 Ρεάλ Μαδρίτης
Πάλοταϊ (HUN)
48.360
26-05-1982
Ρότερνταμ
Άστον Βίλα
1–0 Μπάγερν
Κονρά (FRA)
46.000
25-05-1983
Αθήνα
Αμβούργο
1–0 Γιουβέντους
Ραϊνέα (ROU)
73.500
30-05-1984
Ρώμη
Λίβερπουλ
1–1 (4–2 πέν.)
Ρόμα
Φρέντρικσον (SWE)
69.693
29-05-1985
Βρυξέλλες
Γιουβέντους
1–0 Λίβερπουλ
Ντάινα (SUI)
58.000
07-05-1986
Σεβίλλη
Στεάουα
0–0 (2–0 πέν.)
Μπαρτσελόνα
Βοτρό (FRA)
70.000
27-05-1987
Βιέννη
Πόρτο
2–1 Μπάγερν
Πονέ (FRA)
57.500
25-05-1988
Στουτγκάρδη
Αϊντχόφεν
0–0 (6–5 πέν.)
Μπενφίκα
Ανιολίν (ITA)
68.000
24-05-1989
Βαρκελώνη
Μίλαν
4–0 Στεάουα
Τρίτσλερ (GER)
97.000
23-05-1990
Βιέννη
Μίλαν
1–0 Μπενφίκα
Κολ (AUT)
57.500
29-05-1991
Μπάρι
Ερυθρός Αστέρας
0–0 (5–3 πέν.)
Ολιμπίκ Μαρσέιγ
Λανέζε (ITA)
56.000
20-05-1992
Λονδίνο
Μπαρτσελόνα
1–0 (παρ.)
Σαμπντόρια
Σμιντχούμπερ (GER)
70.827
26-05-1993
Μόναχο
Ολιμπίκ Μαρσέιγ
1–0 Μίλαν
Ροτλισμπέργκερ (SUI)
64.400
18-05-1994
Αθήνα
Μίλαν
4–0 Μπαρτσελόνα
Ντον (ENG)
57.500
24-05-1995
Βιέννη
Άγιαξ
1–0 Μίλαν
Κρατσιουνέσκου (ROU)
49.730
22-05-1996
Ρώμη
Γιουβέντους
1–1 (4–2πέν.)
Άγιαξ
Ντίαθ Βέγα (ESP)
67.000
28-05-1997
Μόναχο
Μπ. Ντόρτμουντ
3–1 Γιουβέντους
Πουλ (HUN)
59.000
20-05-1998
Άμστερνταμ
Ρεάλ Μαδρίτης
1–0 Γιουβέντους
Κρουγκ (GER)
48.500
26-05-1999
Βαρκελώνη
Μάντσεστερ Γ.
2–1 Μπάγερν
Κολίνα (ITA)
90.045
24-05-2000
Παρίσι
Ρεάλ Μαδρίτης
3–0 Βαλένθια
Μπράσκι (ITA)
78.759
23-05-2001
Μιλάνο
Μπάγερν
1–1 (5–4 πέν.)
Βαλένθια
Γιολ (NED)
71.500
15-05-2002
Γλασκώβη
Ρεάλ Μαδρίτης
2–1 Λεβερκούζεν
Μέιερ (SUI)
50.499
28-05-2003
Μάντσεστερ
Μίλαν
0–0 (3–2 πέν.)
Γιουβέντους
Μερκ (GER)
63.215
26-05-2004
Γκελζενκίρχεν
Πόρτο
3–0 Μονακό
Νίλσεν (DEN)
53.053
25-05-2005
Κωνσταντινούπολη
Λίβερπουλ
3–3 (3–2 πέν.)
Μίλαν
Γκονθάλεθ (ESP)
70.024
17-05-2006
Παρίσι
Μπαρτσελόνα
2–1 Άρσεναλ
Χάουγκε (NOR)
79.500
23-05-2007
Αθήνα
Μίλαν
2–1 Λίβερπουλ
Φάντελ (GER)
71.000
21-05-2008
Μόσχα
Μάντσεστερ Γ.
1–1 (6–5 πέν.)
Τσέλσι
Μίχελ (SVK)
67.310
27-05-2009
Ρώμη
Μπαρτσελόνα
2–0 Μάντσεστερ Γ.
Μπουζάκα (SUI)
62.467
22-05-2010
Μαδρίτη
Ίντερ
2–0 Μπάγερν
Γουέμπ (ENG)
73.170
28-05-2011
Λονδίνο
Μπαρτσελόνα
3–1 Μάντσεστερ Γ.
Κάσαϊ (HUN)
87.695
19-05-2012
Μόναχο
Τσέλσι
1–1 (4–3 πέν.)
Μπάγερν
Προένσα (POR)
66.000
25-05-2013
Λονδίνο
Μπάγερν
2–1 Μπ. Ντόρτμουντ
Ριτσόλι (ITA)
86.298
24-05-2014
Λισαβόνα
Ρεάλ Μαδρίτης
4–1 (παρ.)
Ατλέτικο Μαδρίτης
Κούιπερς (NED)
60.976
• Παρά το γεγονός ότι η Μονακό είναι σύλλογος του ομώνυμου κράτους, έπεται της γαλλικής σημαίας καθώς συμμετέχει στο γαλλικό πρωτάθλημα και εκπροσωπεί τη Γαλλία στις διοργανώσεις της ΟΥΕΦΑ.
Διάφορες πληροφορίες
• Ο Φρανθίσκο Χέντο είναι ο μόνος παίχτης που συμμετείχε σε 6 νικηφόρους τελικούς.
• Ο Κλάρενς Ζέεντορφ είναι ο μόνος παίχτης που κέρδισε το κύπελλο πρωταθλητριών με 3 διαφορετικές ομάδες:
o Άγιαξ, 1995
o Ρεάλ Μαδρίτης, 1998
o Μίλαν, 2003, 2007.
• Το Μιλάνο, είναι η μόνη πόλη που έχει "κατακτήσει" το Κύπελλο Πρωταθλητριών με δύο διαφορετικές ομάδες: Μίλαν(7) και Ίντερ(3).
• Αρκετοί σύλλογοι κέρδισαν το Κύπελλο αήττητοι: η Ίντερ (1964) και ο Άγιαξ (1972) είναι οι δύο ομάδες με το καλύτερο ρεκόρ, 7 νίκες και 2 ισοπαλίες.
• Η Ρεάλ Μαδρίτης κατέχει το ρεκόρ συνεχόμενων εμφανίσεων στη διοργάνωση, με 15 εμφανίσεις από τη σεζόν 1955/56 έως την 1969/70.
• Μόνο σε τέσσερις περιπτώσεις στον τελικό του Champions League συναντήθηκαν δύο ομάδες από την ίδια χώρα: Ρεάλ Μαδρίτης εναντίον Φ.Κ. Βαλένθια (1999/00), Μίλαν εναντίον Γιουβέντους (2002/03), Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ εναντίον Τσέλσι (2007/08) και Μπ. Ντόρτμουντ εναντίον Μπάγερν (2012/2013)
• Στην (πάνω από μισού αιώνα) μακρόχρονη πορεία της διοργάνωσης, μόνο εννιά τοπικά ντέρμπι έχουν λάβει χώρα:
o 1958/59 Ρεάλ Μαδρίτης εναντίον Ατλέτικο Μαδρίτης (ημιτελικός)
o 1999/00 Ρεάλ Μαδρίτης εναντίον Βαλένθια (τελικός)
o 2002/03 Μίλαν εναντίον Γιουβέντους (τελικός)
o 2002/03 Ίντερ (Μιλάνο) εναντίον Μίλαν (ημιτελικός)
o 2003/04 Τσέλσι εναντίον Άρσεναλ (προημιτελικός)
o 2004/05 Ίντερ (Μιλάνο) εναντίον Μίλαν (προημιτελικός) - ο δεύτερος γύρος ματαιώθηκε εξαιτίας οπαδικών εκδηλώσεων.
o 2007/08 Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ εναντίον Τσέλσι (τελικός)
o 2012/13 Μπ. Ντόρτμουντ εναντίον Μπάγερν (τελικός)
o 2013/14 Μπαρτσελόνα εναντίον Ατλέτικο Μαδρίτης (προημιτελικός)
o 2013/14 Ρεάλ Μαδρίτης εναντίον Ατλέτικο Μαδρίτης (τελικός)
• Η Ίντερ, η Μπαρτσελόνα, η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, η Σέλτικ και ο Άγιαξ είναι οι μόνες ομάδες που έχουν κερδίσει τριπλούς τίτλους (τρεμπλ) την ίδια χρονιά - το εθνικό τους πρωτάθλημα, ένα εθνικό κύπελλο και το Τσάμπιονς Λιγκ/Κύπελλο Πρωταθλητριών. Η Ίντερ το έκανε τη σεζόν 2009/2010,η Μπαρτσελόνα τη σεζόν 2008/09 η Μάντσεστερ τη σεζόν 1998/99, η Σέλτικ το 1966/67 και ο Άγιαξ το 1972/73.
• Η Μπαρτσελόνα είναι η μόνη ομάδα που έχει κατακτήσει σε μία σεζόν (2008/2009) τους τίτλους όλων των διοργανώσεων που συμμετέχει. (τρεμπλ και πρωτάθλημα συλλόγων)
• H Μπάγερν Μονάχου είναι η μοναδική γερμανική ομάδα που κατέκτησε σε μία σεζόν (2012/2013) το γνωστό τρέμπλ.
• Ο Άγιαξ ήταν αήττητος στη διοργάνωση για 20 αγώνες από το 1985/86 έως τον Μάρτιο του 1986.
• Ο ημιτελικός 2002/03, μεταξύ Μίλαν και Ίντερ ήταν η μοναδική φορά στην οποία υπήρξε ισοπαλία δύο αγώνων σε ομάδες που έχουν την ίδια έδρα (Σαν Σίρο).
• Τρεις έχουν κερδίσει τον τίτλο του πρωταθλητή Ευρώπης ως παίκτες και ως προπονητές στην ίδια ομάδα: Ο Βίκτορ Μουνιόθ της Ρεάλ Μαδρίτης ως παίκτης τις σεζόν 1955/56 και 1956/57 και ως προπονητής τη σεζόν 1965/66 και ο Κάρλο Αντσελότι ως παίκτης της Μίλαν τις σεζόν 1988/89 και 1989/90 και ως προπονητής τις σεζόν 2002/03 και 2006/07, και ο Ζοζέπ Γκουαρντιόλα ως παίκτης της Μπαρτσελόνα το 1991/92 και ως προπονητής της το 2008/09. Εκτός από αυτούς, ο Γιόχαν Κρόιφ έχει κατακτήσει το κυπελλό το ως παίκτης του Άγιαξ τρεις φορές (1971, 1972 και 1973) και ως προπονητής με την Μπαρτσελόνα το 1992, και ο Φρανκ Ράικαρτ ως παίκτης του Άγιαξ το 1995 και της Μίλαν το 1989 και το 1990, ενώ κατέκτησε και το Champions League και αυτός ως προπονητής της Μπαρτσελόνα, το 2006.
• Ο Τσέζαρε Μαλντίνι και ο γιος του Πάολο Μαλντίνι είναι το μόνο ντουέτο πατέρα και γιου που έχουν ηγηθεί την ίδια ομάδα (ως αρχηγοί) στην κορυφή της διοργάνωσης. Ο πατέρας Τσέζαρε τη σεζόν 1962/63 και ο γιος τις σεζόν 2002/2003 και 2006/2007.
• Ο ύμνος του Τσάμπιονς Λιγκ που ακούγεται στην τελετή πριν την έναρξη κάθε αγώνα είναι σύνθεση του Τόμι Μπρίτεν και βασίζεται στον ύμνο του Χέντελ, Ο Ιερέας Ζάντοκ. Η καθιερωμένη εκτέλεση είναι από την χορωδία της Ακαδημίας του Αγίου Μαρτίνου των Αγρών με τη Βασιλική Φιλαρμονική Ορχήστρα.
• Οι Έρνστ Χάπελ, Ότμαρ Χίτσφελντ, Κάρλο Αντσελότι, Ζοζέ Μουρίνιο και Γιούπ Χάινκες είναι οι μόνοι προπονητές που έχουν κερδίσει τον τίτλο με δύο διαφορετικές ομάδες. Ο Χάπελ με την Φέγενορντ το 1970 και με το Αμβούργο το 1983, ο Χίτσφελντ με την Μπορούσια Ντόρτμουντ το 1997 και με την Μπάγερν Μονάχου το 2001, ο Μουρίνιο με την Πόρτο το 2004 και την Ίντερ το 2010, και ο Χάινκες με την Ρεάλ Μαδρίτης το 1998 και με την Μπάγερν Μονάχου το 2013.
• Η Ολιμπίκ Μαρσέιγ είναι οι πρώτοι πρωταθλητές στο νέο τρόπο διεξαγωγής της διοργάνωσης, με τίτλο ΟΥΕΦΑ Τσάμπιονς Λιγκ, το 1993.
• Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ που κατέκτησαν τρεις τίτλους τη σεζόν 1998/99, υπήρξαν οι πρώτοι πρωταθλητές της διοργάνωσης που δεν κέρδισαν κάποιο τοπικό τίτλο ούτε το Ευρωπαϊκό Κύπελλο την προηγούμενη σεζόν.
• Η Νότιγχαμ Φόρεστ είναι οι μόνοι πρωταθλητές Ευρώπης που αργότερα έχουν υποβιβαστεί χαμηλότερα από τις δύο ανώτερες κατηγορίες του εθνικού τους πρωταθλήματος.
• Η Νότιγχαμ Φόρεστ είναι η μοναδική ευρωπαϊκή ομάδα που έχει κερδίσει το Κύπελλο Πρωταθλητριών Ομάδων Ευρώπης περισσότερες φορές από το πρωτάθλημα της χώρας της.
• Ο Παναθηναϊκός είναι η μόνη ελληνική ομάδα που έχει πάει στον τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ (1971).
• Η Μίλαν έχει κερδίσει καί στους δύο τελικούς που έγιναν στην Αθήνα (1994 & 2007).